Is een dynamisch energiecontract wel gunstig in combinatie met zonnepanelen? Veel mensen denken dat dit nadelig is omdat de tarieven op vraag en aanbod zijn gebaseerd en per uur verschillen.
Op het moment dat de zon schijnt, is er veel aanbod en zijn de prijzen laag. Dit geldt vooral in het voorjaar en in de zomer. In de nacht en vooral in de wintermaanden doen je zonnepanelen vrijwel niets. Dan is de prijs per kWh hoog en gebruik je juist veel energie voor bijvoorbeeld de verwarming. Op het moment dat je stroom afneemt van het net, betaal je veel en wanneer je teruglevert krijg je weinig per kWh, zo redeneert men.
Ook omdat je nu nog volledig kunt salderen zou het niet gunstig zijn met dynamische tarieven. Je kunt nu nog immers de opbrengst van de zomer wegstrepen tegen het verbruik in de winter.
In de praktijk ligt het allemaal wat genuanceerder. De uurprijzen bij een dynamisch contract worden namelijk niet alleen door het aanbod van zonne-energie bepaald. Door de vele windmolens die ons land rijk is, heeft de hoeveelheid wind ook een grote invloed op de prijs per kWh. De wind heeft zelfs nog een grotere invloed op de prijs dan de zon.
Daarnaast hangt het ook erg af van je verbruik en de ligging van je zonnepanelen.
Dynamisch energiecontract
Wat is een dynamisch energiecontract? Vaste energiecontracten zijn tegenwoordig moeilijk te krijgen en als ze al beschikbaar zijn, dan zijn de tarieven erg hoog. Dit geldt ook voor de variabele contracten waarbij de tarieven ieder half jaar worden aangepast. Sinds kort zijn er steeds meer aanbieders die dynamische energiecontracten aanbieden. Een dynamisch energiecontract wordt vaak verward met een variabel energiecontract. Maar er is een wezenlijk verschil. Met een dynamisch energiecontract betaal je geen vast afgesproken tarief maar betaal je per uur de marktprijs voor een kWh.
Hieronder een voorbeeld van een dag met dynamische tarieven weergegeven in een overzichtelijke grafiek. De stippellijn geeft het gemiddelde uurtarief weer. Let op: dit is de kale inkoopprijs. Hier komt nog belasting 15 cent belasting en 3 cent marge van de energieleverancier overheen. Deze marge kan per aanbieder verschillen.
Deze uurtarieven worden een dag van te voren bepaald en bekend gemaakt afhankelijk van de vraag en aanbod in de markt. Dit hangt af van het uur van de dag maar ook van het aanbod van wind en zonne-energie. Waait het bijvoorbeeld hard en is er veel zon dan zijn de prijzen laag en soms zelfs negatief.
Ook het tijdstip van de dag speelt een grote rol. In de ochtend en in de avond zijn de prijzen meestal het hoogst. Dit is logisch te verklaren omdat de mensen op die tijdstippen thuis zijn, het ontbijt klaarmaken, koken, de kachel aan hebben enz. Op die momenten wordt er veel energie verbruikt terwijl er dan weinig aanbod is van zonne-energie.
In de nacht zijn de tarieven ook laag omdat er dan weinig activiteit en dus weinig energieverbruik is.
Aanbieders van dynamische energiecontracten zijn onder andere ANWB, Tibber, Zonneplan en Frank energy. Omdat de energieleverancier per uur je verbruik moet kunnen uitlezen, is een slimme meter vereist.
Ligging zonnepanelen
Het is algemeen bekend dat zonnepanelen die richting het zuiden zijn geplaatst het meeste opbrengen. Op die positie heb je namelijk de hele dag door zoninval, waarbij het hoogtepunt in de middag valt. Op die manier heb je maximale opbrengst.
Door de jaren heen was dit ook altijd de meest gunstige ligging voor zonnepanelen. Dit is echter aan het veranderen. Nog steeds leveren panelen gericht op het zuiden de meeste stroom op. Maar met het naderende einde van de salderingsregeling is het tijdstip waarop de panelen stroom opwekken steeds belangrijker.
Rond het middaguur zijn de uurprijzen voor een kWh namelijk meestal het laagst. Wat je dan teruglevert met je zonnepanelen levert niet veel op. Met een beetje pech zijn de prijzen soms zelfs negatief waardoor je moet betalen om stroom aan het net te leveren. Gelukkig komt dit niet heel vaak voor.
Zoals eerder genoemd zijn de tarieven meestal het hoogst in de ochtend en in de avond. Grofweg is dat tussen 7 en 9 uur ochtends en tussen 18 en 20 uur avonds. Met panelen op zuiden heb je rond die tijden weinig opbrengst. Heb je panelen op het oosten of westen liggen dan heb je juist in de ochtend en avond goede opbrengst. Op dat moment zijn de dynamische tarieven per kWh ook het hoogst. Dit geldt helemaal voor de zogenoemde oost-west opstelling waarbij de panelen verdeeld zijn op beide zijden van het dak.
Hier zie je dat een oost-west opstelling helemaal niet ongunstig hoeft te zijn. Zeker niet i.c.m. een dynamisch energiecontract.
Verbruik
Naast de ligging van de zonnepanelen speelt je jaarlijkse verbruik ook een grote rol in de overweging voor een dynamisch contract. Wek je bijvoorbeeld veel meer op dan je zelf verbruikt dan is een dynamisch energiecontract gunstig. Helemaal wanneer de eerder genoemde oost-west opstelling van toepassing is.
Bij de meeste energiecontracten krijg je maar heel weinig (meestal rond de 7 cent per kWh) als terugleververgoeding. De terugleververgoeding is het overschot aan elektriciteit wat je hebt terug geleverd na aftrek van je eigen verbruik. Er zijn wel energieleveranciers geweest die een hoge terugleververgoeding hebben gegeven maar die zijn daar op teruggekomen door de overweldigende aanmeldingen van zonnepanelenbezitters. De regeling wordt dan teruggedraaid vanwege de hoge kosten voor de energieleverancier. Als klant ben je daar dan de dupe van en moet je op zoek naar een nieuwe energieleverancier. Eneco is daar een voorbeeld van.
Verbruik je jaarlijks ongeveer evenveel stroom als dat je zonnepanelen opwekken? Dan heeft een dynamisch energiecontract niet zo veel zin. Vanwege de salderingsregeling die nog tot 2025 van kracht is, kun je je verbruik namelijk wegstrepen tegen je opbrengst. Je kosten voor elektriciteit zijn dan nagenoeg 0.
Een derde mogelijkheid is dat je (veel) meer verbruikt dan je opwekt met je zonnepanelen. In dat geval is een dynamisch contract ook interessant. In dat geval zorg je ervoor dat de stroom die je extra verbruikt, zoveel mogelijk op de momenten valt dat de tarieven laag zijn.
Wat altijd gunstig is, is om je eigen opgewekte energie zoveel mogelijk zelf te gebruiken. De energie die je rechtstreeks van je zonnepanelen gebruikt is namelijk helemaal kosten- en belastingvrij. Daarnaast ontlast je het elektriciteitsnet ook nog eens.
Zo kun je ervoor zorgen dat je vaatwasser en wasmachine draait op het moment dat de opbrengst van je panelen het hoogst is. Ook een boiler kun je laten opwarmen met een tijdschakelaar of een zogenaamde energy socket.
Salderen
Hoe zit het met het salderen wanneer je een dynamisch energiecontract hebt? Hier is veel onduidelijkheid over, en het is ook best ingewikkeld. De één zegt dat je per uur saldeert en een ander zegt jaarlijks. Wie heeft gelijk?
Wettelijke gezien moet het salderen jaarlijks plaatsvinden. Bij een vast contract is het eenvoudig want de prijs per kWh staat vast. De gebruikte kWh’s worden dan inclusief belastingen weggestreept tegen de teruggeleverde kilowatturen.
Maar met een dynamisch contract kan de prijs per uur variëren. Voor de teruggeleverde zonnestroom krijg je het tarief dat geldig is op dat moment exclusief belastingen.
De belasting op energie die op dit moment 15 cent per kWh bedraagt, is altijd gelijk of je nu terugleverd of stroom gebruikt. Deze 15 cent wordt dus jaarlijks gesaldeerd.
Conclusie: je saldeert wel jaarlijks, maar wel tegen het op dat moment geldende uurtarief. Omdat de belastingen per kWh vastliggen saldeer je die jaarlijks.
Zonnepanelen uitschakelen
De hoeveelheid groen opgewekte energie neemt alleen maar toe. Er komen steeds meer zon- en windparken. Ook particulieren installeren steeds meer zonnepanelen.
Doordat al deze zonnepanelen en windmolens een steeds grotere invloed op de stroomprijs krijgen, komt het steeds vaker voor dat de stroomprijzen onder nul duiken.
Dit kan nadelig zijn wanneer je net op dat moment met je zonnepanelen aan het terugleveren bent. Een negatieve stroomprijs van een paar cent is trouwens niet zo erg. Want je betaalt sowieso voor elke kWh 15 cent energiebelasting + 3 a 4 cent marge, ongeacht de geldende stroomprijs. Deze kun je zoals eerder genoemd altijd salderen.
Duikt de prijs echter onder de 18 of 19 cent dan moet je wél betalen voor het terugleveren van stroom. Nu is een paar uur op dit tarief terugleveren niet zo erg. Het is echter al een keer voorgekomen dat de stroomprijs op – 48 cent zat. Heb je veel panelen dan dit op den duur wel serieus geld kosten.
Op zulke momenten kun je het beste de zonnepanelen uitschakelen. Het beste is om de zonnepanelen uit te schakelen op de omvormer zelf of via de app (als je omvormer dit ondersteund. Vaak uit- en inschakelen via de meterkast is niet aanbevolen. De elektronica in je omvormer krijgt dan namelijk elke keer weer een piek te verwerken wat de levensduur van de omvormer kan verkorten.
Zonneplan is al bezig om het afschakelen van de zonnepanelen te integreren met hun dynamische tarieven. De omvormer schakelt dan automatisch uit op het moment dat je voor terugleveren moet betalen.
Het uitschakelen van de zonnepanelen lijkt geldverspilling, maar op het moment dat de prijzen zo negatief zijn krijg je geld toe op je verbruik. Puur financieel gezien is het dus zeker niet ongunstig.
Energy sockets
Een handig hulpmiddel om je energieverbruik inzichtelijk te maken is een energy socket. Deze energy sockets noemt men ook wel slimme stekkers. Je kunt hiermee niet alleen het energieverbruik van een bepaald apparaat meten maar ook in en uit laten schakelen op de momenten die jij wilt. Hiermee kun je je energieverbruik sturen naar de momenten dat je veel energie opwekt, of op momenten dat de stroomprijs laag is.
Homewizard heeft een handige energy socket die je met een app kunt bedienen en uitlezen. Je kunt een weekprogramma instellen wanneer de socket moet in en uitschakelen.
In de betaalde versie (€ 0,99 per maand) van de app kun je de stekker laten schakelen op basis van het overschot aan opgewekte stroom. Op die manier kun je bijvoorbeeld een close-in boiler slim laten schakelen.
Wi-Fi P1 meter
Met de Wi-Fi P1 meter van Homewizard kun je thuis je totale energieverbruik meten. Zo kun je bekijken hoeveel je in totaal verbruikt en teruglevert aan het net.
Conclusie
Is een dynamisch energiecontract interessant in combinatie met zonnepanelen? Jazeker! Dit geldt vooral wanneer je panelen niet precies op het zuiden liggen. Maar ook wanneer je meer verbruikt dan je opwekt, is het gunstig. En natuurlijk wanneer het omgekeerde het geval is: je wekt meer op dan je verbruikt.
Alleen in het geval wanneer je net zoveel verbruikt als dat je opwekt, is een dynamisch contract (nog) niet gunstig. Dit zal na verloop van tijd wel veranderden wanneer de salderingsregeling wordt afgebouwd.
De verwachting is dan ook dat steeds meer mensen in de toekomst voor een dynamisch energiecontract zullen gaan.
Met een dynamisch contract is het in ieder geval altijd lonend om zoveel mogelijk je eigen opgewekte energie, zelf te gebruiken. Vanuit milieuoogpunt en de belasting van het energienet is dit ook het beste. Gaat het je puur om de kosten dan moet je het energieverbruik enkel sturen op de geldende stroomprijs van dat moment.
